Yalın DüÅŸünce, Yalın Yönetim gibi isimlerle Batı dünyasından kopyalamaya çalıştığımız teknikler bizi sürekli olarak israfı azaltma ve verimliliÄŸi artırma hedefi peÅŸinden koÅŸturuyor.
“Ne yapmamız gerektiÄŸini” söyleyen bu teknikleri, bize iÅŸimiz olarak sunulduÄŸu için sorgulamadan kabul ediyoruz. Sonuçlardaki iyileÅŸmeyi gördükçe inanmaya da baÅŸlıyoruz. Bir kere inanınca, davranışlarımız inançlarımıza uyuyor ve alışkanlık haline geliyor. Bu hoÅŸ zihinsel rahatlık hali içinde hayat böyle akıp gidiyor. Pekiyi, sonuçlardaki iyileÅŸmenin, organizasyonunuzda saÄŸlanabilecek en iyi performans olduÄŸuna inanıyor musunuz? Bu performansın kalıcı olduÄŸuna ve rakipleriniz ÅŸu anda ne yapıyor olursa olsun sizi koruyacağını düÅŸünüyor musunuz? Ä°ÅŸyerindeki tüm arkadaÅŸlarınız, üstleriniz ve astlarınız buna inanıyor mu? Herkesin içine siniyor mu?
Sinmiyorsa, ilgili inançların saÄŸlamlığı ile ilgili bir problem vardır. Zira aklımızın sorgulamadığı, yani düÅŸünerek sindirmediÄŸi hiçbir fikir güçlü bir inanç haline gelemez. Güçlü inançlar paylaşıldığında, davranışlar üzerinde güçlü etkiler yapar. Kültürün içine sinmeyen davranışlar ne kadar etkili olabilir? Yalın teknikler Toyota’dan batı dünyasına tercüme edilirken, performansın kültür boyutu ihmal edilmiÅŸtir.
Ä°ÅŸletmelerde performansın artırılması için stratejiler, sistemler ve eÄŸitimler hep çalışanların fikirleri birleÅŸtirmeyi amaçlar. Bu zordur, çünkü fikirlerin altında yatan arzular, inançlar ve deÄŸerler farklıdır. Oysa hepimizde aynı olan bir deÄŸer vardır. YaÅŸamın karmaÅŸasında bu ortaklığı göremeden ilerleriz ve hepimiz ayrı ayrı bu deÄŸeri korumaya ve artırmaya çalışırız.
Bu kitapta, içinde uzun yıllar boyu yaÅŸadığım Toyota Üretim Sistemi’nin temelinde yer alan Saygı ilkesinin, çalışanların bu ortak özelliÄŸini kültürde birleÅŸtirerek hem çalışanı hem de iÅŸletmeyi nasıl yücelttiÄŸini göstermeyi amaçladım. Saygı ilkesinin, bir davranış kılavuzu olarak alındığında, mekanik tekniklere nasıl ruh verdiÄŸini ve iÅŸ yaÅŸamına anlamlı bir deÄŸer katarak insan potansiyelini nasıl ortaya çıkardığını, Toyota tecrübemden örneklerle ve uygulanabilir bir model üzerinden anlatmaya çalıştım.
Bazı insanlar kısa yaÅŸamlarını kendilerine tesadüfen verilen bir hediye veya ceza olarak görür. YaÅŸarken bizi pek çok yönden etkileyen kültür ise tesadüfen bulduÄŸumuz bir ÅŸey deÄŸildir. Her insan, kısa ömründe, farkında olsa da olmasa da kültüre bir etkide bulunur. Kültür bizden çok daha uzun yaÅŸar ve gelecek nesilleri etkiler. Bunun farkında olan insanlar, kendi ailelerinden baÅŸlayarak eÄŸitim ve iÅŸ yaÅŸamlarında, kendilerini çevreleyen kültürü ÅŸekillendirip, büyük izler bırakabilirler. Bunu sadece onlar yapabilir.
Hepimizin bir yaÅŸam felsefesi vardır. Üretim felsefemiz neden olmasın?
Levent Türk